กิจกรรม บทที่ 4

บทที่ 4

กิจกรรม(Activity)

1.       สืบค้นจากหนังสือหรือในระบบเครือข่ายอินเตอร์เน็ต เรื่อง รูปแบบการพัฒนาหลักสูตร

ตอบ  รูปแบบการพัฒนาหลักสูตร

              รูปแบบของการพัฒนาหลักสูตรส่วนมากจะพัฒนามาจากแนวคิดของนักการศึกษาชาวต่างประเทศ ซึ่งแต่ละรูปแบบจะมีรายละเอียดที่แตกต่างกันไป แต่กระบวนการและขั้นตอนควรประกอบด้วยการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานที่ซึ่งประกอบด้วยปรัชญาการศึกษา ผู้เรียน สังคม สภาพแวดล้อมและเทคโนโลยีและอื่นๆ เพื่อนำมากำหนดจุดมุ่งหมายเลือกเนื้อหาสาระและประสบการณ์การเรียนรู้จัดลงในหลักสูตร แล้วนำหลักสูตรไปทดลองใช้เพื่อหาข้อบกพร่องเพื่อนำมาแก้ไขหลักสูตรที่สมบูรณ์และนำไปใช้ สุดท้ายทำการประเมินผลหลักสูตรและนำผลจากการประเมินไปปรับปรุงแก้ไขหลักสูตรต่อไป กระบวนการพัฒนาหลักสูตรจะเป็นไปอย่างต่อเนื่องอย่างเป็น  วัฏจักร

2.       ศึกษาทำความเข้าใจเพิ่มเติมจาก สุเทพ อ่วมเจริญ การพัฒนาหลักสูตร : ทฤษฎีและการปฏิบัติ “การพัฒนาหลักสูตร : แบบจำลองการพัฒนาหลักสูตร ”

ตอบ   “หลักสูตร” ภาษาอังกฤษ เขียนว่า Curriculum มีรากศัพท์มาจากภาษาลาตินว่า“currere” หมายถึง “race – course” หรือเส้นทางที่ใช้วิ่งแข่งขัน เมื่อนำมาใช้ในบริบทของการศึกษา จึงหมายถึง running sequence of courses or learning experience เปรียบเสมือน เส้นทางที่ผู้เรียน จะต้องเรียนรู้และฝึกประสบการณ์ นำไปสู่เป้าหมายความสำเร็จ (วิชัย วงษ์ใหญ่,2554:105)

    ความหมายของ“หลักสูตร” ตาม พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน 2546 คือ ประมวลวิชาและกิจกรรมต่าง ๆ ที่กำหนดไว้ในการศึกษา เพื่อวัตถุประสงค์อย่างใดอย่างหนึ่ง

3.       แลกเปลี่ยนแนวคิดกับเพื่อนนักศึกษา หรือผู้รู้ เกี่ยวกับจุดเด่นจุดด้อยของรูปแบบการพัฒนาหลักสูตรต่างๆ

ตอบ   จุดดี จุดด้อยของหลักสูตรแต่ละประเภท

2. หลักสูตรสัมพันธ์วิชา หรือหลักสูตรแบบสหสัมพันธ์
(correlated curriculum)
4. หลักสูตรแบบเอกัตบุคคล
(individualized curriculum)
5. หลักสูตรแบบส่วนบุคคล (personalized curriculum)

8.หลักสูตรกระบวนการ
like comment share
หลักสูตรรูปแบบนี้เน้นวิธีการมากกว่ารูปแบบกล่าวคือหลักสูตรอาจเป็น
แบบรายวิชาหรือแบบยึดปัญหาสังคมก็ได้แต่วิธีการเรียนรู้จะเน้นกระบวนการ
ดังนั้นการจัดหลักสูตรจะมุ่งการพัฒนาทักษะของกระบวนการเรียนรู้ซึ่งมี
ความสำคัญต่อการเรียนรู้ของผู้เรียนอย่างมีระบบ
เนื้อหาวิชามีความสัมพันธ์กันในหมวดวิชาหรือระหว่างวิชา
โดยพยายามกำหนดเนื้อหาวิชาใดวิชาหนึ่ง ตามเนื้อหาสาระ
และโครงสร้างของวิชา นั้น ๆ แล้วนำเนื้อหาสาระวิชาอื่น ๆ ที่สัมพันธ์กันมารวมเข้าไว้ด้วยกัน
9.หลักสูตรเกณฑ์ความสามารถ (the competency – based curriculum)like comment share
หลักสูตรรูปแบบนี้จัดตามปรัชญาปฏิรูปนิยมเป็นการรวบรวมความรู้
และประสบการณ์ที่จำเป็นสำหรับผู้เรียนเข้าด้วยกันให้เกิดการผสมผสานกัน
และนำไปใช้ในชีวิตได้จริง และคำนึงถึงความต้องการของสังคมเป็นหลัก
การจัดการเรียนรู้เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางในวงการศึกษาไทยรู้จักหลักสูตรแกนกลางในนามของ "การเรียนการสอนแบบหน่วย"
3. หลักสูตรแบบแกนกลาง หรือหลักสูตรแบบแกนร่วมกัน
หรือหลักสูตรแบบแกน (core curriculum)
1.หลักสูตรกว้างหรือหลักสูตรหมวดวิชา
(broad field curriculum)
เป็นรูปแบบหลักสูตรที่มีการผสมผสานความรู้ โดยรวมวิชาต่าง ๆ
ที่มีเนื้อหาสาระใกล้เคียงกันมารวมกันเป็นหมวดวิชาเดียวกัน เช่น หมวดวิชาคณิตศาสตร์จะรวมวิชา เลขคณิต พีชคณิต ตรีโกณมิติ เรขาคณิตไว้ด้วยกัน
10.หลักสูตรรายวิชาหรือหลักสูตรเนื้อหาวิชา(subject matter curriculum)
like comment share
โครงสร้างซึ่งแสดงให้เห็นถึงเกณฑ์ความสามารถในด้านต่าง ๆ ที่ต้องการให้ผู้เรียนมีในแต่ละระดับการศึกษาและในแต่ละชั้นเรียน ทักษะและความสามารถในแต่ละชั้นเรียนจะถูกกำหนดให้มีความต่อเนื่อง
กันโดยใช้ทักษะและความสามารถที่ได้รับการฝึกฝนอบรมเบื้องต้นเป็น
ฐานสำหรับการเพิ่มพูนทักษะและความสามารถในอันดับต่อไป
รายงาน "จุดดีและจุดด้อย"ของหลักสูตรแต่ละประเภท



1. เนื้อหาวิชามีการผสมผสานกันมากขึ้นทำให้ผู้เรียนมีความรอบรู้
กว้างขวางขึ้นตามความต้องการหรือตามความสนใจของตนเอง เกิด
ความคิดรวบยอดได้ง่ายขึ้น และสามารถนำผลการเรียนรู้ไปใช้ได้จริง
2. บริหารหลักสูตรได้คล่องตัวขึ้น เพราะมีลักษณะเป็นหมวดวิชา
1. เกิดการผสมผสานความรู้แต่ไม่มากเท่าที่ควรเนื่องจากผู้สอนยังยึดวิธี
สอนแบบเดิม คือแยกเป็นรายวิชา ควรสอนแบบผสมผสานวิชา
2. การที่ผู้เรียนได้รับความรู้ที่กว้างขวางขึ้นอาจทำให้ขาดความรู้ที่ลึกซึ้ง
ไม่แข็งแกร่งในความรู้นั้น ๆ และความรู้ที่ได้รับไม่เป็นระเบียบเท่าที่ควร
จุดดี
จุดด้อย
ลักษณะเด่น
ลักษณะเด่น
จุดดี
จุดด้อย
1. เนื้อหาวิชามีความสัมพันธ์สอดคล้องและผสมผสานกันดียิ่งขึ้นทำให้ผู้เรียน
ได้รับความรู้ที่เชื่อมโยงกัน
2. ครูผู้สอนได้มีโอกาสวางแผนการสอนและดำเนินการสอนร่วมกัน ส่งผลให้เกิด
จุดมุ่งหมายการเรียนรู้ที่แน่นอน
3. สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้ได้อย่างหลากหลาย ผู้เรียนมีโอกาสเข้าร่วม
กิจกรรม และมีประสบการณ์ตรงมากขึ้น
1. การจัดเนื้อหาให้สัมพันธ์กันทำได้ยากหากนำวิชาที่มีความสัมพันธ์กันน้อย
เข้ามาสัมพันธ์กัน อาจทำให้วิชานั้นมีเนื้อหามากเกินไป
2. หากครูผู้สอนเตรียมการสอนไม่ดีพอ
หรือขาดความสัมพันธ์ซึ่งกันและกันจะทำให้ ผู้เรียนเกิดความสับสน
3. ทำให้คาบเวลาเรียนยาวนานเกินไป
จุดดี
จุดด้อย
1. เนื้อหาวิชาจะมีความสันพันธ์กันกับผู้เรียน
2. ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางในการเรียนรู้
3. ส่งเสริมให้ผู้เรียนรู้จักแก้ไขปัญหาด้วยตนเอง
4. ส่งเสริมให้ผู้เรียนรู้จักการเข้าร่วมสังคม
5. ผู้เรียนสามารถเข้าใจเนื้อหารายวิชาได้ง่ายเพราะมีการเรียน
การสอนเป็น “แบบหน่วย”1. หากครูไม่มีปฏิสัมพันธ์กับเด็กจะไม่สามารถบรรลุวัตถุประสงค์
ของหลักสูตรนี้ได้
2. ใช้เวลาในการเตรียมการสอนนาน (ขึ้นอยู่กับความชำนาญผู้สอน)
3. หากเนื้อหาวิชาไม่ครอบคลุมพอในหน่วยแรกที่สอน
จะทำให้ผู้เรียนไม่เข้าใจในหน่วยถัดไป
ลักษณะเด่น
เป็นหลักสูตรที่จัดขึ้นเพื่อสนองความต้องการและความสนใจ
ของผู้เรียนแต่ละคนการจัดหลักสูตรแบบนี้ทำให้ผู้เรียนได้เรียนตาม
ความสามารถ และอัตราเร็วของแต่ละคน มีโอกาสเลือกได้มากทั้งยัง
ส่งเสริมให้ผู้เรียนแต่ละคนมีความรับผิดชอบให้ความสำคัญกับ
ผู้เรียนรายบุคคลครูผู้สอนจะจัดประสบการณ์การเรียนรู้แก่ผู้เรียน
แต่เพียงลำพังหรือร่วมกันจัดกับผู้เรียนก็ได้

ลักษณะเด่น
จุดดี
จุดด้อย
ผู้เรียนที่มีความรับผิดชอบน้อยอาจเรียนไม่ได้เต็มที่
ผู้เรียนสามารถเรียนได้ด้วยตนเอง
เป็นหลักสูตรที่ครูและนักเรียนวางแผนร่วมกันตามความ
เหมาะสมและความสนใจของผู้เรียนเรียกว่าสัญญาการเรียนเพื่อ
ส่งเสริมและดึงเอาศักยภาพของผู้เรียนออกมาให้มากที่สุดเท่าที่จะ
มากได้ทำให้เกิดความยุติธรรมทางการศึกษามากขึ้นผู้เรียนมี
ส่วนร่วมในการวางแผนการเรียน มีทางเลือกกิจกรรมการเรียน
หลายด้าน เป็นการศึกษาที่ประกันได้ว่าผู้เรียนเกิดการเรียนรู้จริง
สอดคล้องกับความต้องการ ความสามารถ ความสนใจของตนเอง
และชุมชน
ลักษณะเด่น
จุดดี
จุดด้อย
1. มีความยืดหยุ่นผู้เรียนมีส่วนร่วมในการวางแผนการเรียน
1. เนื้อหาอาจขาดความสมบูรณ์ไปเนื่องจากการจัดการ
เรียนรู้มุ่งเพื่อความสนใจในการปฏิบัติของผู้เรียนมากเกินไป
6. หลักสูตรที่เน้นผู้เรียน (child – centered curriculum)
หรือหลักสูตรที่ใช้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง (learner centred curriculum)

การจัดเนื้อหาของหลักสูตรแบบนี้จะมีการบูรณาการเนื้อหา
ของวิชาต่าง ๆ เข้าด้วยกัน โดยเน้นไปที่ประสบการณ์หรือปัญหา
สังคม ความจำเป็นของชีวิต ทักษะชีวิต การปรับตัวและประสบการณ์
ตรงของผู้เรียน
ลักษณะเด่น
จุดดี
จุดด้อย
1. มีการผสมผสานกันระหว่างการเรียนรู้กับเนื้อหา
สิ่งที่เรียนมีความสัมพันธ์กับปัญหาชีวิต และความสนใจของผู้เรียน
2. ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์ และใช้กระบวนการแก้ปัญหาของตนเอง
1. การจัดหลักสูตรที่ยึดความสนใจ ของผู้เรียนเป็นตัวตั้ง
2. จะไม่สามารถรับประกันได้ว่าความต้องการของผู้เรียนจะเป็นไปตามที่สังคม
ต้องการหรือไม่และเป็นความยุ่งยากของสถานศึกษาที่จะจัดหลักสูตรให้
สอดคล้องกับผู้เรียนทุกคน
7. หลักสูตรประสบการณ์หรือหลักสูตรแบบ
กิจกรรมและประสบการณ์
ยึดความสนใจของผู้เรียนเป็นตัวกำหนดเนื้อหา กิจกรรมการการเรียนการสอนและครูไม่ต้องเตรียมการสอน
ล่วงหน้าเพราะครูต้องสำรวจความสนใจของผู้เรียนทั้งชั้นเรียน
และช่วยเหลือผู้เรียนเลือกเรื่องที่น่าสนใจหลักสูตรนี้จะใช้การ
แก้ปัญหาเป็นหลัก
1. ผู้เรียนได้รับประสบการณ์ตรงเรียนรู้ได้ด้วยตัวเองสามารถนำ
ความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวันได้
2. สอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน
1. จัดทำหลักสูตรได้ยาก เพราะต้องเปลี่ยนแปลงตามผู้เรียน
2. ถ้าครูผู้สอนไม่กระตือรือร้น หลักสูตรก็จะไม่ประสบความสำเร็จ
จุดดี
จุดด้อย
ลักษณะเด่น
จุดดี
จุดด้อย
1. ผู้เรียนได้เรียนรู้ ค้นหาความรู้ ฝึกปฏิบัติด้วยตัวเอง
-ลักษณะเด่น-ลักษณะเด่น
1. ง่ายต่อการจัดการเรียนรู้และการวัดผล
2. ช่วยแก้ปัญหาเรื่องความไม่เสมอภาคในการศึกษาอันเนื่องมาจากความ
แตกต่างทางภูมิศาสตร์ของที่ตั้งของโรงเรียนการจัดครูผู้สอนที่มี
คุณภาพตลอดจนสื่อการเรียนการสอนไม่ใช่ว่าจะประกันในเรื่อง
ความเสมอภาคได้เสมอไป แต่สิ่งที่พอจะประกันได้ก็คือการสร้างทักษะ
และความสามารถพื้นฐานอย่างต่ำตามเกณฑ์
จุดดี
จุดด้อย
การจัดทำหลักสูตรค่อนข้างยากต้องอาศัยความชำนาญจาก
นักพัฒนาหลักสูตรรวมทั้งความร่วมมือของบุคคลที่เกี่ยวข้องอีกหลาย
ฝ่ายเนื่องจากการกำหนดทักษะและความสามารถทั้งหมดของผู้เรียนให้ได้
มาตรฐานครบถ้วนมีความยุ่งยากและมีหลายขั้นตอนพื้นฐานในการจัดทำ
หลักสูตรในการจัดทำหลักสูตร
- ไม่คำนึงถึงสังคมสังคมจะเป็นยังไงก็ไม่สนใจ
- มุ่งพัฒนาผู้เรียนเป็นสำคัญ
- เนื้อหารายวิชาจะแยกเป็นวิชาชัดเจน เช่น
วิชาสังคม แยกเป็น วิชาประวัติศาสตร์
ภูมิศาสตร์ เศรษฐศาสตร์
- ถ้าสอบไม่ผ่านก็ต้องเรียนซ้ำจนสอบผ่าน
- Teacher center
like comment share
- เป็นจุดจบของหลักสูตรเก่า พูดง่ายๆคือความเป็นเอกลักษณ์
ของแต่ละหมวดวิชาหมดไป
- หลายๆวิชากลืนรวมกันจนไม่รู้ว่าวิชานั้นคือวิชาอะไร
ลักษณะเด่น
1. สอนง่าย
2. ผู้เรียนได้ประสบการณ์ตรง
3. ส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหา
จุดดี
จุดด้อย
1.นักเรียนระดับประถมจะทำได้ดีกว่าระดับมัธยม
2.การเรียนการสอนเป็นไปอย่างยากลำบากและครูต้องมี
ความที่เยอะพอสมควร
3.ใช่สื่อในการเรียนการสอนเยอะ
4. นักเรียนไม่มีความรู้ในส่วนที่ลงลึกไปกว่าบทเรียน
1. ทำการเรียนการสอนง่าย
2. การประเมิณผลทำได้ง่าย
เนื่องจากทำเป็นส่วนๆ
1. หลักสูตรแคบเกินไป
2. เด็กไม่เห็นภาพรวมองค์ความรู้
ไม่สามารถเชื่อมโยงความรู้ได้
จุดดี
จุดด้อย
11.หลักสูตรบูรณาการ(Integrated Curriculum)
12.หลักสูตรเพื่อชีวิตและสังคม
(social process and life
function Curriculum)
ผู้เรียนหลักสูตรนี้ได้รับแนวความคิดมาจากนักการศึกษา
จอห์น ดิวอี้ (John Dewey) โดยยึดปรัชญาพิพัฒนาการนิยม และปรัชญาการศึกษาปฏิรูปนิยม เป็นแนวทางในการจัดหลักสูตร การจัดการเรียนรู้ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง คำนึงถึงความแตกต่าง
ระหว่างบุคคล
ลักษณะเด่น
1. พัฒนาความคิดและช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจบทเรียน
2. ช่วยสร้างเสริมประสบการณ์ความรู้
3. เป็นการเรียนการสอนเชิงรุกผู้เรียนมีส่วนร่วม
4. ชุมชนมีส่วนร่วม
1. ผู้เรียนได้เรียนรู้แค่ส่วนเดียวเท่านั้น
2. องค์ความรู้บางอย่างที่เรียนขาดหายไป

จุดดี
จุดด้อย